Koningsdag 27 april 2021
Op 27 april vieren we de verjaardag van koning Willem Alexander.
Aan het begin van de dag wordt altijd het Nederlandse volkslied gespeeld en gezongen.
Wat weet jij over het Wilhelmus? Kun je het zingen?
Hier onder kun je het oefenen en leer je meer over de geschiedenis.
Als je een instrument bespeelt kun je de bladmuziek downloaden en meespelen.
Wilhelmus van Nassouwe
ben ik van Duitsen bloed.
Den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik vrij onverveerd.
Den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.
De tekst van het Wilhelmus is rond 1570 geschreven op muziek die al bestond. Het bestaat uit 15 coupletten en dat is niet toevallig. Als je de eerste letter van elk couplet neemt, krijg je de letters W.I.L.L.E.M. V.A.N. N.A.S.S.O.V., Willem van Nassau dus, een andere naam voor Willem van Oranje.
De muziek is van een soldatenliedje uit Frankrijk.
Hieronder vind je een verklaring van moeilijke woorden uit het eerste couplet
Duitsen bloed: Duits is afgeleid van Diets, wat weer een afkorting is van Nederdiets. Dat betekent Nederlands.
Het is niet zeker of dit hier wordt bedoeld of toch Duits, omdat Willem van Oranje uit Duitsland kwam.
Getrouwe: Dit betekent 'trouw'. Den vaderland getrouwe betekent dan dat je trouw bent aan het land waar je geboren bent.
Hispanje: Hiermee wordt Spanje bedoeld.
Onverveerd: Dit betekent 'zonder angst' of 'zonder vrees'.
Hoe is het Wilhelmus ontstaan?
Het Wilhelmus is rond 1570 gemaakt. Als Nederlandse tekst op de melodie van een Frans liedje uit 1568.
Daarmee is de melodie van het Wilhelmus nu de oudste melodie ter wereld die als volkslied gebruikt wordt.
We weten niet zeker wie de tekst heeft geschreven.
Lang werd gedacht dat het ene Marnix van Sint Aldegonde was, maar later ontdekte men dat hij het toch niet geweest kon zijn.
Het Wilhelmus bestaat uit 15 coupletten. Als je de beginletters van deze coupletten achter elkaar zet zie je een naam:
WILLEM VAN NASSOV. Daarmee wordt Willem van Oranje bedoeld.
In de loop van de tijd is de tekst niet zo heel veel veranderd maar de melodie kent vele variaties.
Het lied werd tot 1932 altijd gezongen en gespeeld als een snel, vrolijk dansliedje.
De versie ‘Prinsenmars’ was in de 18de en 19de eeuw populair.
Toen het Wilhelmus in 1932 het officiële volkslied van Nederland werd, koos men voor een eerdere versie uit de 17de eeuw, maar dan in een langzame, plechtige uitvoering.
In de video hoor en zie je 3 verschillende versies van het Wilhelmus.
Welke verschillen hoor je?
Welke versie vond jij het leukst en waarom?
Zou je de versie die we tegenwoordig zingen willen vervangen door 1 van deze 3? Waarom wel/niet?
Willem van Oranje
Willem van Oranje leefde van 1533 tot 1584. Hij was 'Stadhouder' van 'de Nederlanden' Dat wil zeggen: de plaatsvervanger van de koning.
De koning was eerst Karel de Vijfde en daarna zijn zoon Filips de Tweede.
Met beide heeft Willem van Oranje dus samengewerkt, maar met Filips ging dat niet zo goed.
Ze kregen ruzie, er kwam een opstand en uiteindelijk zelfs een 80 jarige oorlog.
Omdat Willem van Oranje opkwam voor de mensen in de Nederlanden was zijn bijnaam 'Vader des Vaderlands'.
Een andere bijnaam van hem is 'Willem de Zwijger'.
Over Willem van Oranje is veel te vertellen.
In de video van cabaretier Claudia de Breij en Lego animatie kunstenaar Gonsero komt het hele verhaal voorbij.
Welke regels uit het Wilhelmus komen in het lied voor?
Wat kun je van het verhaal navertellen?
ANTWOORD
De regels uit het Wilhelmus en een samenvatting van het verhaal
0.14 Wilhelmus van Nassouwe ben ik van Duitsen bloed
(heb je het Nederlands vrouwen voetbalteam gezien?)
Willem van Oranje werd geboren in Duitsland. Hij was dus een immigrant. (mof = Duitser)
Hij was eerst een gewoon kind, een protestant (= aanhanger van het protestants christelijke geloof)
1.52 Een prinse van Oranje ben ik...
Toen hij 11 jaar was overleed zijn neef René en erfde Willem zijn titels en bezittingen. Daarmee werd hij prins van Oranje. Karel de Vijfde (Karel V) liet hem opvoeden aan zijn hof en leerde hem daar het rooms-katholieke christelijk geloof. (papen = katholieken)
2.53 Vrij onverveerd... De koning van Hispanje (= Spanje)
Eerst was Karel V de koning maar later zijn zoon Filips II. Hij was de baas in Spanje, Duitsland en Nederland.
Filips vond dat iedereen hetzelfde geloof moest hebben, namelijk Katholiek. Wie dat niet wilde werd zwaar gestraft en zelfs mishandeld. Willem van Oranje vond dat iedereen zelf moest kunnen kiezen wat hij wilde geloven en dat je daar nooit voor gestraft mag worden. Hij was voor vrijheid van godsdienst en geweten. Daarom kwam hij in opstand tegen Filips.
4.05 In naam van Oranje doe open de poort... Dit is een oud-Nederlands lied over de verovering van Den Briel.
Willem was zelf ook geen heilige: Bij de strijd om Den Briel, Gorkum en Roermond liet hij Katholieke monniken vermoorden.
En bovendien trouwde hij maar liefst 4x met een rijke vrouw zodat hij hun geld aan zijn leger kon besteden.
Willem van Oranje werd vermoord in Delft. Voor ons werd hij de 'Vader des Vaderlands'.
5.38 Heb ik altijd geëerd .....
5.42 Wilhelmus van Nassouwe die was van Duitsen bloed
en heel voordelig trouwen dat kon hij heel erg goed
Voor vrijheid van geweten vocht hij voor het verschil
Dus ik denk dat je van hem zelf mag weten of je meezingen wil.
Speel mee
Als je een instrument bespeelt, kun je meespelen met de audioplayer.
Let op: Je hoort het Wilhelmus 2x. Eerst langzaam en dan snel.
De bladmuziek kun je hier onder downloaden. (alleen computer en tablet)