Bovenbouw
Groep 7-8
3 delen van ongeveer 45 minuten
Programma
Les 1: Kennismaken, spelen éénstemmig.
Les 2: Kennismaken, zingen, spelen meerstemmig
Les 3: Maken en presenteren.
Materiaal
Les 1
-
Boomwhackers voor éénstemmig: C D E F G.
Les 2
-
Voor tweestemmig: boomwhackers C G A B C D E F G.
-
Voor vierstemmig: boomwhackers C G A B C D E F G B C' (D' E' F' F#' G').
-
Eventueel de bladmuziek geprint voor eigen instrumenten.
Les 3
-
Vijf boomwhackers per groepje, eventueel aangevuld met andere instrumenten en/of de online tool Songmaker.
Bijlagen
Als er één melodie van Beethoven is die iedereen mee kan zingen, is het wel 'Ode to Joy' ofwel: het slotkoraal uit zijn negende symfonie. Na kennismaking met verschillende uitvoeringen, spelen we de melodie met de boomwhackers. We zingen verschillende teksten in verschillende talen. Zou het ons lukken om zelf ook een 'iconische' melodie van vijf tonen ontwerpen? Met behulp van Songmaker en de boomwhackers gaan we dit ontdekken. Zit er een Beethoven in deze klas?
LES 1
Kennismaken
Bekijk de eerste drie video’s van de pagina Kennismaken en bespreek de vragen. Lees de informatie over de oorsprong van het lied.
Spelen
Deel de boomwhackers C/D/E/F/G uit
Laat de kinderen zelf de 1stemmige instuderen in groepjes van 4 of 5 met de boomwhackers C/D/E/F/G (+ eventueel G). Open de partituur op het bord of deel de geprinte versie uit. Laat een paar groepjes presenteren. Als ze tijd hebben kunnen de kinderen ook nadenken over de speelmanieren en bewegingen die ze maken.
Spelen
Speel de éénstemmige versie met de hele klas met de meespeel video.
LES 2
Luisteren en Zingen
Pagina Kennismaken: Start video 4 vanaf 1.30'. Het koor zingt het oorspronkelijke lied in het Duits.
Zing samen de Nederlandse versie op de pagina Zingen.
Zingen
Luister naar de Latijnse versie van het lied. Probeer deze mee te zingen. Zing daarna nogmaals samen de Nederlandse tekst.
Spelen
In de vorige les is al een begin gemaakt met het spelen van het lied. De driestemmige versie kan op dezelfde manier worden gedaan, in groepjes van 6. De verdeling van de boomwhackers is op kleur gedaan. Daardoor speel je met één kleur soms tonen van de melodie, dan weer van de tegenstem.
Alleen de baspartij is echt apart.
Regel één, twee en vier lenen zich om mee te spelen op staafinstrumenten en keyboards.
Voor het meespelen op eigen instrumenten kun je de bladmuziek printen.
Versie Europa
De éénstemmige versie is er ook als Europees volkslied. Als je in de les aanhaakt op het thema Europa kun je deze versie gebruiken.
Differentiatie
Vierstemmig
Je kunt dit onderdeel weglaten als het voor jouw groep niet haalbaar is.
De verdeling van de boomwhackers is hier per partij, terwijl bij de driestemmige de verdeling op kleur is. De bovenstem is meer geschikt voor andere melodie instrumenten dan voor boomwhackers. Als het kan laat deze dan uitvoeren door kinderen op hun eigen instrument (met de bladmuziek) of een staafspel, handbellen of keyboard. Als je toch de boomwhackers gebruikt kun je de hoge tonen (aangeduid met een ! of een ‘ ) ook spelen met gewone boomwhackers, dus een octaaf lager, als je niet in het bezit bent van sopranino boomwhackers.
In de video is een opbouw gemaakt waarbij de 2e stem en de bovenstem er pas later bij komen. Maar je kunt deze ook eerder toevoegen of het hele stuk meteen vierstemmig spelen.
Spelen en Zingen
Kies een versie en laat een deel van de klas spelen en een klein groepje de melodie meezingen.
LES 3
Zingen
Herhaal het lied
Maken
De leerlingen gaan een melodie van vijf tonen maken met behulp van de boomwhackers.
Leg vijf boomwhackers op een rij op een zachte ondergrond zoals een handdoek, matje of antislip matje. Je kunt er dan op spelen zoals op een xylofoon. Gebruik een stokje of een stukje tuinslang om erop te tikken. Met doppen op de boomwhackers kun je ook op de doppen tikken. Een derde mogelijkheid is om met een stukje karton tegen de opening van de boomwhacker te tikken.
(Zie video: vijf speelmanieren voor boomwhackers)
Daarnaast kun je de maakopdracht uitvoeren met andere melodie instrumenten of met Song Maker.
Hier vind je meer informatie over Songmaker.
Tip
Je kunt de maakopdracht zo uitgebreid doen als je zelf wilt. Verdeel eventueel de opdracht over meerdere momenten: Maken en noteren, instuderen en bijschaven, eventueel toevoegen van bewegingen, attributen enz. en tenslotte het presenteren of opnemen. Reflecteer regelmatig tijdens het maakproces en bij de presentatie.
Presenteren
Sluit af door elk groepje hun compositie te laten horen. Neem het eventueel op en reflecteer. Wat viel je op aan deze melodie? Is de melodie makkelijk mee te zingen? Vind je hem spannend klinken of rustgevend of … Werd de melodie vloeiend gespeeld bij de uitvoering of had de groep eigenlijk meer oefentijd nodig? Is de groep zelf tevreden over de melodie en over de uitvoering?